INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Pielęgniarka 222101

• Biały personel.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 2221 Nursing professionals.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie SPO RZL (2006-2007) „Opracowanie i upowszechnianie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w październiku 2018 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Wojciech Gostomski – Doradca Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.
• Anna Lakowska – Centrum Medyczne Medycyna Rodzinna, Grupa LUX MED, Gdańsk.
• Ewa Morzuch – Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, Gdańsk.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Joanna Gralak-Merchel – Doradca Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.
• Jolanta Religa – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Włodzimierz Walkusz – Doradca Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.

Recenzenci:

• Emilia Orzechowska – Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy, Olsztyn.
• Anna Owsicka – Centrum Edukacji Siódemka, Rybnik.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Luiza Kołodziejczyk-Zwierzyńska – Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź.
• Barbara Szyszka – Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku, Gdańsk.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Pielęgniarka jest pracownikiem systemu ochrony zdrowia, udzielającym świadczeń zdrowotnych osobom zdrowym, chorym i niepełnosprawnym, dzieciom, młodzieży oraz ich rodzinom, w warunkach stacjonarnych, ambulatoryjnych, w środowisku szkolnym, w środowisku pracy, w opiece domowej. Pielęgniarka sprawuje bezpośrednią opiekę medyczną nad pacjentem, podejmuje samodzielne działania w zakresie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji medycznej, a także asystuje lekarzowi w czasie zabiegów czy operacji.

Opis pracy

Pielęgniarka udziela świadczeń pielęgnacyjnych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej ⁹. Wykonuje działania wymagające umiejętności obserwacji, rzetelnej oceny stanu chorego oraz podejmowania decyzji w trakcie sprawowania opieki medycznej nad pacjentem. Rozpoznaje potrzeby zdrowotne i problemy pielęgnacyjne pacjentów. Planuje i realizuje świadczenia pielęgniarskie według indywidualnego planu opieki.

Sposoby wykonywania pracy

Praca w zawodzie pielęgniarka ma charakter zarówno umysłowy, jak i fizyczny. Pielęgniarka wykorzystuje narzędzia, techniki i procedury właściwe dla sprawowania opieki nad pacjentem. Realizuje działania polegające m.in. na:

• przeprowadzaniu wywiadu środowiskowo-rodzinnego ²⁸,
• przeprowadzaniu badania fizykalnego ³,
• prowadzeniu działań edukacyjnych, profilaktycznych i promujących zdrowy styl życia,
• planowaniu i realizowaniu indywidualnego planu opieki,
• wykonywaniu podstawowych pomiarów, np.: ciśnienia krwi, tętna, temperatury, poziomu glukozy,
• zakładaniu wkłuć do żył obwodowych,
• pobieraniu krwi do badań laboratoryjnych,
• podawaniu leków różnymi drogami i technikami, samodzielnie oraz na zlecenie lekarza,
• zakładaniu opatrunków na rany, odleżyny ¹⁶, oparzenia,
• wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach ²⁵, przetokach ²⁰ i trudno gojących się ranach,
• zdejmowaniu szwów,
• cewnikowaniu pęcherza moczowego ⁵,
• ustalaniu diety w żywieniu przewlekle chorych oraz dobieranie technik karmienia w zależności od stanu chorych,
• prowadzeniu profilaktyki przeciwodleżynowej ¹⁹,
• udzielaniu pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach,
• dokumentowaniu wykonanych czynności i obserwacji,
• wprowadzaniu danych do komputera i obsługiwaniu podstawowych programów komputerowych.

W czasie pracy pielęgniarka kontaktuje się m.in. z:

• pozostałymi członkami zespołu terapeutycznego ²⁹,
• rehabilitantami,
• dietetykami,
• instruktorami terapii zajęciowej,
• ratownikami medycznymi,
• radiologami,
• technikami EKG ¹⁰,
• personelem laboratorium i banku krwi,
• pracownikami socjalnymi,
• personelem pomocniczym i innymi przedstawicielami zawodów medycznych.

Praca może być wykonywana przez kobiety i mężczyzn.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3, 3.4 i 3.5. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Praca w zawodzie pielęgniarka jest wykonywana głównie w budynkach.

Miejsce pracy stanowią m.in.:

• oddziały szpitalne,
• gabinety w przychodniach,
• pracownie diagnostyczne i punkty pobrań,
• gabinety szkolne,
• pomieszczenia warsztatów terapii zajęciowej.

Pomieszczenia, gdzie wykonywana jest praca pielęgniarki, posiadają zazwyczaj oświetlenie dzienne i sztuczne oraz instalacje klimatyzacyjne.

Praca może być realizowana także w środowisku domowym pacjentów.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Pielęgniarka w działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:

• sprzęt do wykonywania iniekcji (np. igły, strzykawki, kaniule ¹³),
• zestawy do przetaczania płynów (np. aparaty do kroplowych wlewów dożylnych ¹⁵, opaski uciskowe, gaziki, plastry),
• zestawy do pobierania krwi do badań laboratoryjnych (np. probówki, igły, opaski uciskowe),
• zestawy do cewnikowania (np. cewniki ⁴, worki do moczu, żel znieczulający),
• zestawy do wykonywania opatrunków i usuwania szwów (np. serwety, pakiety opatrunkowe, podstawowe zestawy narzędzi chirurgicznych),
• sprzęt służący do diagnostyki stanu pacjenta (np. aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, termometr, waga lekarska, wzrostomierz),
• glukometry ¹² do oznaczania poziomu glukozy,
• sprzęt przeciwwstrząsowy (np. rurki ustno-gardłowe ²³, maseczki do wentylacji),
• sprzęt ratujący i podtrzymujący funkcje życiowe (np. pompy infuzyjne ¹⁷ i inne),
• środki ochronne ²⁶ (np. fartuchy, maseczki, rękawiczki),
• środki do mycia i odkażania,
• pojemniki na zużyty sprzęt i odpady medyczne,
• podstawowy sprzęt biurowy,
• komputer z dostępem do internetu,
• samochód osobowy.

Organizacja pracy

Praca w zawodzie pielęgniarka może mieć charakter pracy jednozmianowej lub zmianowej. Praca jednozmianowa w dni powszednie dotyczy przeważnie pielęgniarek zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych. Praca w systemie zmianowym ma charakter ciągły i odbywa się w dni powszednie oraz w niedziele i święta. Obejmuje najczęściej dyżury 12-godzinne pełnione na oddziałach szpitalnych i w centrach ratownictwa medycznego. Godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy są regulowane przez przepisy wewnętrzne pracodawcy.

Pielęgniarka może pracować indywidualnie, jednak najczęściej współpracuje z innymi osobami w ramach zespołu terapeutycznego, który najczęściej tworzą m.in.: inne pielęgniarki, lekarze, psycholodzy, rehabilitanci, dietetycy.

Pielęgniarki są ustawowo zobowiązane do zrzeszania się w Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych właściwej dla miejsca wykonywania zawodu. Członkostwo w izbie wiąże się z odprowadzaniem składek. Izby prowadzą rejestr pielęgniarek, orzekają w zakresie odpowiedzialności zawodowej i sprawują pieczę nad należytym wykonywaniem zawodów pielęgniarskich.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Zagrożenia w pracy pielęgniarki stanowią m.in.:

• czynniki chemiczne: kontakt ze stosowanymi środkami do dezynfekcji ⁸ i sterylizacji ²⁴, środkami czyszczącymi, środkami ochronnymi, podawanymi lekami, mogące prowadzić do alergii i zatruć,
• czynniki biologiczne: bakterie, wirusy, grzyby chorobotwórcze oraz pasożyty, którymi pielęgniarka może zainfekować się podczas bezpośredniego kontaktu z pacjentami, mogące prowadzić do chorób zakaźnych,
• czynniki fizyczne: emitowane przez różne urządzenia promieniowanie, hałas, pole elektromagnetyczne, drgania, które mają działanie drażniące i mogą zaburzać funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego czy zwiększyć ryzyko chorób nowotworowych,
• czynniki ergonomiczne: wymuszona pozycja ciała, znaczny wysiłek fizyczny związany z opieką nad pacjentami, mogący skutkować chorobami narządu ruchu, dyskomfort wynikający z pracy zmianowej i w porze nocnej, ryzyko skaleczeń ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń,
• czynniki psychiczne: stres związany z opieką nad pacjentami, agresją słowną i fizyczną ze strony pacjentów, identyfikacja z problemami chorych i umierających pacjentów, mogące prowadzić do wypalenia zawodowego.

Wymagania psychofizyczne

Dla osoby wykonującej zawód pielęgniarka ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność zmysłu dotyku,
• sprawność narządów równowagi;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• spostrzegawczość,
• zręczność rąk i palców,
• rozróżnianie barw,
• ostrość wzroku,
• ostrość słuchu,
• czucie dotykowe;

w kategorii sprawności i zdolności

• zdolność koncentracji uwagi,
• podzielność uwagi,
• dobra pamięć,
• predyspozycje do postępowania z ludźmi,
• zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi,
• zdolność współpracy w zespole,
• łatwość wypowiadania się w mowie i/lub w piśmie,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• zdolność analizowania sytuacji i podejmowania ryzyka,
• zdolność do przestrzegania reguł, przepisów i standardów,
• zdolność skutecznego przekonywania,
• dobra organizacja pracy własnej,
• gotowość niesienia pomocy,
• zdolność indywidualnego podejścia do pacjenta;

w kategorii cech osobowościowych

• odpowiedzialność,
• cierpliwość,
• dokładność,
• rzetelność,
• sumienność,
• empatia,
• wyrozumiałość,
• dyskrecja,
• komunikatywność,
• wysoka kultura osobista,
• szacunek dla godności człowieka,
• radzenie sobie ze stresem,
• samodzielność,
• samokontrola,
• asertywność,
• gotowość do ustawicznego uczenia się.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.6. Kompetencje społeczne; 3.7. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Praca w zawodzie pielęgniarka zalicza się do pracy ciężkiej fizycznie, dlatego do wykonywania zawodu niezbędna jest wysoka ogólna wydolność fizyczna oraz sprawność układu kostno-stawowego. Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu są:

• choroby powodujące utratę przytomności (np. epilepsja ¹¹),
• niesprawność narządów wewnętrznych dużego stopnia,
• niesprawność narządu wzroku (niedająca się skorygować okularami),
• nosicielstwo chorób zakaźnych oraz pasożytniczych,
• choroby psychiczne,
• niesprawność narządów ruchu.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie pielęgniarka wymagane jest posiadanie wykształcenia wyższego co najmniej I stopnia. Przez pracodawców preferowane jest posiadanie tytułu magistra pielęgniarstwa.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Do wykonywania zawodu pielęgniarka niezbędne jest posiadanie prawa wykonywania zawodu, wydawanego przez Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych, na terenie której pielęgniarka wykonuje zawód. Osobie posiadającej prawo wykonywania zawodu przysługuje prawo posługiwania się tytułem zawodowym „pielęgniarka” albo „pielęgniarz”.

System kształcenia pielęgniarek przewiduje edukację w ramach kursów specjalistycznych, kwalifikacyjnych bądź specjalizacji w określonej dziedzinie pielęgniarstwa. Kurs kwalifikacyjny pozwala na udzielanie świadczeń zdrowotnych będących w zakresie danej dziedziny pielęgniarstwa, natomiast specjalizacja rozszerza kompetencje i umiejętności specjalistyczne oraz uprawnia do tytułu specjalisty w określonej dziedzinie pielęgniarstwa. Wykaz dziedzin pielęgniarstwa oraz dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których może być prowadzona specjalizacja i kursy kwalifikacyjne ogłasza w odrębnych przepisach minister właściwy do spraw zdrowia.

W zakresie oczekiwań pracodawcy, preferowane jest ukończenie kursów specjalistycznych z zakresu wykonywania czynności specjalistycznych (np. kurs szczepień ochronnych, leczenia ran, wykonywania i interpretacji EKG i inne).

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Pielęgniarka ma obowiązek podnoszenia, stałego aktualizowania wiedzy i umiejętności, poprzez różne formy kształcenia podyplomowego, uczestnicząc w szkoleniach specjalizacyjnych, kursach kwalifikacyjnych, kursach specjalistycznych oraz kursach dokształcających.

Proces kształcenia zawodowego można poszerzyć dodatkowo o studia II stopnia.

Pielęgniarka może awansować na stanowisko:

• pielęgniarki koordynującej lub oddziałowej, nadzorując pracę zespołu pracowników (po nabyciu niezbędnego doświadczenia zawodowego),
• przełożonej pielęgniarek, naczelnej pielęgniarki lub dyrektora do spraw pielęgniarstwa i organizacji opieki (zależnie od posiadanego stażu pracy oraz kwalifikacji zawodowych).

Praca na stanowiskach kierowniczych wymaga od pielęgniarki poszerzenia kompetencji o zagadnienia związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi bądź zarządzaniem w placówkach ochrony zdrowia.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Kompetencje w zawodzie pielęgniarka potwierdza:

• dyplom ukończenia studiów pielęgniarskich,
• prawo wykonywania zawodu, wydawane przez Okręgowe Rady Pielęgniarek i Położnych.

Każdy ukończony pozytywnym wynikiem kurs z różnych dziedzin pielęgniarstwa lub specjalizacja pielęgniarska oraz zdobyte tytuły naukowe w pielęgniarstwie potwierdzane są przez Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych wpisem do prawa wykonywania zawodu.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie pielęgniarka może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie pielęgniarka wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Prowadzenie profilaktyki zdrowotnej dzieci i dorosłych.
• Z2 Propagowanie działań prozdrowotnych wśród pacjentów i ich rodzin.
• Z3 Rozpoznawanie potrzeb zdrowotnych i problemów pielęgnacyjnych pacjentów.
• Z4 Ustalanie indywidualnego planu opieki pielęgniarskiej.
• Z5 Realizowanie indywidualnego planu opieki pielęgniarskiej.
• Z6 Uczestniczenie w odżywianiu pacjentów.
• Z7  Kaniulowanie ¹⁴ żył obwodowych, podawanie kroplowych wlewów dożylnych i leków różnymi drogami.
• Z8 Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów życiowych pacjentów i pobieranie materiału do badań diagnostycznych.
• Z9 Ocenianie i monitorowanie bólu u pacjentów, uczestniczenie w terapii przeciwbólowej.
• Z10 Uczestniczenie w profilaktyce oraz leczeniu ran i odleżyn.
• Z11 Rozpoznawanie stanów zagrożenia życia i udzielanie pierwszej pomocy.
• Z12 Prowadzenie rehabilitacji przyłóżkowej ²¹.
• Z13 Nauczanie ćwiczeń ogólnousprawniających w chorobie i niepełnosprawności.

Kompetencja zawodowa Kz1: Organizowanie działań promujących zdrowie i prowadzenie profilaktyki zdrowotnej obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Planowanie i realizowanie opieki pielęgniarskiej obejmuje zestaw zadań zawodowych Z3, Z4, Z5, Z6 do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Udzielanie świadczeń diagnostycznych i leczniczych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z7, Z8, Z9, Z10, Z11, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz4: Udzielanie świadczeń rehabilitacyjnych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z12, Z13, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie pielęgniarka powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Przestrzegania tajemnicy zawodowej i praw pacjentów.
• Przestrzegania Kodeksu Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej.
• Wyrażania szacunku i empatii dla pacjentów.
• Ponoszenia odpowiedzialności za realizację opieki pielęgniarskiej zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, doświadczeniem, systemem wartości pacjenta i jego preferencjami.
• Oceniania zagrożenia zdrowia oraz życia i podejmowania działań adekwatnych do stopnia zagrożenia.
• Oceniania i weryfikowania wykonywanych przez siebie prac w zakresie sprawowania opieki nad pacjentem.
• Doskonalenia kompetencji zawodowych w sposób ciągły z uwzględnieniem zmian organizacyjnych, prawnych oraz postępu badań w dziedzinach znajdujących zastosowanie w ochronie zdrowia.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu pielęgniarka.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu pielęgniarka

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie pielęgniarka nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Zatrudnienie w zawodzie pielęgniarka oferują m.in.:

• publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej,
• zakłady indywidualnych i grupowych praktyk pielęgniarskich,
• zakłady opiekuńczo-lecznicze,
• domy pomocy społecznej,
• szkoły, przedszkola i inne placówki oświatowe,
• placówki ochrony zdrowia osób pracujących (medycyna pracy),
• instytuty naukowo-badawcze prowadzące prace w dziedzinach znajdujących zastosowanie w ochronie zdrowia,
• sanatoria,
• hospicja,
• zawodowe instytucje samorządowe (związki zawodowe, samorząd pielęgniarek i położnych),
• instytucje państwowe (np. Ministerstwo Zdrowia).

Pielęgniarka może wykonywać swój zawód na podstawie umowy o pracę, umowy cywilno-prawnej, w ramach praktyk zawodowych lub w ramach wolontariatu ²⁷.

Obecnie (2018 r.) pielęgniarka to zawód poszukiwany na rynku pracy.

Kształcenie

Instytucje oferujące kształcenie w zawodzie pielęgniarka to uniwersytety medyczne, wyższe szkoły zawodowe (państwowe i niepaństwowe). Oferują one studia wyższe I i II stopnia na wydziałach pielęgniarstwa w systemie dziennym.

Szkolenie

Pielęgniarka ma ustawowy obowiązek stałego aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych. Organizatorami kształcenia podyplomowego pielęgniarek, zgodnie z obowiązującymi obecnie (2018 r.) przepisami prawa, mogą być:

• uczelnie, szkoły prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych,
• podmioty lecznicze,
• inne podmioty po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe.

Wykaz dziedzin, w których mogą być prowadzone kursy kwalifikacyjne oraz specjalizacje ogłasza w odrębnych przepisach minister właściwy do spraw zdrowia. Natomiast przykładowa tematyka kursów specjalistycznych dla pielęgniarek obejmuje m.in.:

• dializoterapię,
• leczenie ran,
• opiekę nad pacjentem z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (pochp),
• opiekę nad pacjentem ze stomią jelitową,
• szczepienia ochronne,
• wykonywanie i ocenę testów skórnych,
• żywienie dojelitowe i pozajelitowe,
• terapię bólu przewlekłego u dorosłych,
• wywiad i badania fizykalne.

Dodatkowo pielęgniarka może aktualizować swoją wiedzę poprzez uzyskanie doświadczenia w pracy, udział w konferencjach naukowych, sympozjach, warsztatach, odczytach, jak również poprzez samokształcenie.

Wynagrodzenie (2018 r.) osób pracujących w zawodzie pielęgniarka waha się od 2500 zł do 6000 zł brutto miesięcznie w przeliczeniu na pełen etat. Większość pielęgniarek osiąga zarobki w dolnej części tego przedziału.

Wynagrodzenie osób pracujących w zawodzie pielęgniarka jest zróżnicowane i uzależnione od kilku czynników, w tym od:

• stażu pracy,
• wykształcenia,
• umiejscowienia geograficznego danego zakładu pracy,
• stopnia specjalizacji szpitala będącego zakładem pracy,
• rodzaju pracodawcy (prywatny, publiczny),
• sytuacji na lokalnym rynku pracy.

W zawodzie pielęgniarka można spotkać praktykę w postaci pracy wykraczającej poza jeden etat, w kilku miejscach pracy.

W zawodzie pielęgniarka możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), która nie wyklucza stania i chodzenia,
• z wadami i dysfunkcją wzroku (04-O), w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
• z dysfunkcją narządu słuchu (03-L) – pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą aparatów słuchowych,
• z innymi rodzajami niepełnosprawności wynikającymi z chorób układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i in. – pod warunkiem, że praca nie wymaga znacznego wysiłku fizycznego lub jest zorganizowana w taki sposób, aby pracownik miał możliwość regularnego przyjmowania leków i dokonywania niezbędnych zabiegów pielęgnacyjno-medycznych (np. zastrzyków insulinowych).