INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego 222216

• Pielęgniarka.
• Pielęgniarka psychiatryczna.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 2221 Nursing professionals.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie SPO RZL (2006-2007) „Opracowanie i upowszechnianie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w październiku 2018 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Wojciech Gostomski – Doradca Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.
• Anna Owsicka – Centrum Edukacji Siódemka, Rybnik.
• Katarzyna Wojak – Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Stanisława Kryzana, Starogard Gdański.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Joanna Gralak-Merchel – Doradca Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.
• Jolanta Religa – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Włodzimierz Walkusz – Doradca Consultants Ltd. Sp. z o.o., Gdynia.

Recenzenci:

• Katarzyna Czetowicz – Uniwersytet Centrum Kliniczne, Gdańsk.
• Emilia Orzechowska – Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy, Olsztyn.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Paweł Bagniewski – Zakładowa Organizacja Związkowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych przy Szpitalu Marynarki Wojennej w Gdańsku, Gdańsk.
• Barbara Szyszka – Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Gdańsku, Gdańsk.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego jest osobą wykonującą zawód medyczny, uprawnioną do udzielania świadczeń: pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz prowadzącą promocję zdrowia ²⁰ i edukację zdrowotną ⁹ dla pacjentów z zaburzeniami psychicznymi ³⁵ i ich rodzin.

Opis pracy

Pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego w swojej pracy pielęgnuje i rehabilituje pacjentów z zaburzeniami psychicznymi. Przygotowuje pacjentów do samodzielnej egzystencji w środowisku rodzinnym i społecznym.

Pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego pełni funkcje socjoterapeutyczne – bierze udział w zebraniach społeczności terapeutycznej ²⁵, organizuje czas wolny pacjentom – oraz psychoterapeutyczne: bierze udział w prowadzeniu psychoterapii grupowej, muzykoterapii, relaksacji oraz terapii rodziny. Współpracuje z zespołem terapeutycznym ³⁷, który tworzą: pielęgniarka, lekarz psychiatra, psycholog, terapeuta zajęciowy ³¹.

Sposoby wykonywania pracy

Praca w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego ma charakter zarówno umysłowy, jak i fizyczny. Zwykle realizuje czynności polegające m.in. na:

• rozpoznawaniu potrzeb psychofizycznych i problemów zdrowotnych,
• planowaniu i sprawowaniu opieki nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi i uzależnionymi,
• przygotowaniu i aktywizowaniu do samoopieki ²³ w chorobie,
• wykonywaniu badania fizykalnego ⁵,
• wykonywaniu pomiarów podstawowych parametrów życiowych, ich oceny i interpretacji,
• ocenie stanu ogólnego pacjentów oraz procesu ich zdrowienia,
• pobieraniu materiału do badań diagnostycznych,
• podawaniu leków samodzielnie i na zlecenie lekarza,
• udzielaniu pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia,
• wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych,
• wspieraniu i przygotowanie pacjentów do terapii,
• wspieraniu i edukowanie rodziny do sprawowania opieki w chorobie i niepełnosprawności,
• prowadzeniu edukacji zdrowotnej,
• prowadzeniu dokumentacji pielęgniarskiej.

W czasie pracy pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego kontaktuje się m.in. z:

• innymi przedstawicielami zespołu terapeutycznego, którego jest członkiem,
• pielęgniarką środowiskową ¹⁷,
• terapeutą uzależnień ³⁰,
• pracownikami miejskich ośrodków pomocy społecznej,
• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz ochrony zdrowia.

Praca może być wykonywana przez kobiety i mężczyzn.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3 i 3.4. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Praca w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego jest wykonywana w budynkach, a także na wolnym powietrzu (np. zajęcia terapeutyczne z pacjentami), w takich miejscach jak:

• oddziały szpitale, w tym: oddziały dzienne, oddziały ogólnopsychiatryczne, oddziały psychiatryczne dla dzieci i młodzieży, oddziały psychiatrii sądowej, oddziały terapii uzależnień,
• poradnie zdrowia psychicznego,
• gabinety w przychodniach,
• hostele i mieszkania chronione (są to domy, w których pacjenci mogą mieszkać przez pewien czas, normalnie funkcjonować z minimalną obsadą personelu zapewniającą pomoc w wypadku ewentualnego nawrotu dolegliwości),
• pracownie diagnostyczne i punkty pobrań materiałów do badań,
• pomieszczenia warsztatów terapii zajęciowej ³².

Praca może być realizowana także w środowisku domowym pacjentów.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego w swojej działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:

• sprzęt służący do diagnostyki stanu pacjenta i monitorowania jego czynności życiowych: aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi, termometr, stetoskop ²⁸, glukometr ¹¹, aparat EKG ³, waga lekarska,
• alkomat ²,
• wózki inwalidzkie, kule ortopedyczne, chodziki,
• lampę sollux ¹⁵,
• środki przymusu bezpośredniego (np. pasy zabezpieczające, kaftany),
• pompy infuzyjne ¹⁸ do podawania leków w dłuższym przepływie,
• środki do dezynfekcji ⁶ i stosowanej aseptyki ⁴,
• środki ochronne ²⁹ – ubranie ochronne, rękawiczki, maseczki, obuwie ochronne,
• podstawowy sprzęt biurowy, w tym komputery, drukarki, kopiarki, programy komputerowe do prowadzenia dokumentacji medycznej, raportowania sprawozdań, planowania wizyt, itp.,
• samochód osobowy.

Organizacja pracy

Praca w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego może mieć charakter pracy jednozmianowej lub zmianowej. Praca jednozmianowa w dni powszednie dotyczy przeważnie pielęgniarek zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych, w oddziałach dziennych oraz poradniach i przychodniach. Praca w systemie zmianowym ma charakter ciągły i odbywa się w dni powszednie, niedziele i święta. Obejmuje najczęściej dyżury 12-godzinne pełnione na oddziałach szpitalnych. Godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy są regulowane przez przepisy wewnętrzne pracodawcy.

Pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego może pracować indywidualnie, jednak najczęściej współpracuje z innymi osobami w ramach zespołu terapeutycznego, który tworzą:

• inne pielęgniarki,
• lekarze specjalistami psychiatrii,
• lekarze pozostałych specjalizacji,
• psychologowie,
• instruktorzy terapii zajęciowej,
• rehabilitanci,
• dietetycy,
• ratownicy medyczni,
• radiolodzy,
• terapeuci uzależnień,
• sanitariusze,
• opiekunowie medyczni,
• personel laboratorium,
• personel pomocniczy i inni przedstawiciele zawodów medycznych.

Pielęgniarki są ustawowo zobowiązane do zrzeszania się w Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych właściwej dla miejsca wykonywania zawodu. Członkostwo w izbie wiąże się z odprowadzaniem składek. Izby prowadzą rejestr pielęgniarek, orzekają w zakresie odpowiedzialności zawodowej i sprawują pieczę nad należytym wykonywaniem zawodów pielęgniarskich.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego może być narażona na działanie m.in. następujących czynników:

• fizycznych: emitowane przez różne urządzenia promieniowanie, hałas, pole elektromagnetyczne, drgania, które mają działanie drażniące i mogą zaburzać funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego czy zwiększyć ryzyko chorób nowotworowych,
• chemicznych: kontakt ze stosowanymi środkami do dezynfekcji i sterylizacji ²⁷, środkami czyszczącymi, środkami ochronnymi, podawanymi lekami, mogącymi prowadzić do alergii i zatruć,
• biologicznych: bakterie, wirusy, grzyby chorobotwórcze oraz pasożyty, którymi pielęgniarka może zainfekować się podczas bezpośredniego kontaktu z pacjentami, prowadzącymi do chorób zakaźnych,
• ergonomicznych: wymuszona pozycja ciała, znaczny wysiłek fizyczny związany z opieką nad pacjentami, mogący skutkować chorobami narządu ruchu, dyskomfort wynikający z pracy zmianowej i w porze nocnej, ryzyko skaleczeń ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń,
• psychicznych: stres związany z opieką nad pacjentami, agresją słowną i fizyczną ze strony pacjentów, identyfikacja z problemami chorych i umierających pacjentów, mogącymi prowadzić do wypalenia zawodowego.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność układu mięśniowego,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność narządu wzroku;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• ostrość wzroku,
• ostrość słuchu,
• spostrzegawczość,
• szybki refleks;

w kategorii sprawności i zdolności

• dobra pamięć,
• zdolność koncentracji uwagi,
• podzielność uwagi,
• zdolność komunikacji interpersonalnej ¹³,
• zdolności manualne;

w kategorii cech osobowościowych

• asertywność,
• wytrwałość i cierpliwość,
• empatia,
• obowiązkowość,
• odporność emocjonalna,
• odporność psychiczna,
• opiekuńczość,
• rzetelność,
• dokładność,
• gotowość do pracy w nieprzychylnych warunkach środowiskowych,
• samodzielność,
• stanowczość i opanowanie,
• uczciwość,
• wyrozumiałość,
• wysoka samodyscyplina.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.5. Kompetencje społeczne; 3.6. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

W zawodzie wymagany jest dobry ogólny stan zdrowia.

Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego są:

• choroby powodujące utratę przytomności (np. epilepsja ¹⁰),
• niesprawność narządów wewnętrznych dużego stopnia,
• niesprawność narządu wzroku niedająca się skorygować okularami,
• nosicielstwo chorób zakaźnych oraz pasożytniczych,
• choroby psychiczne,
• niesprawność narządów ruchu.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego wymagane jest posiadanie wykształcenia wyższego co najmniej I stopnia oraz ukończenie szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego.

Pracodawcy preferują posiadanie tytułu magistra pielęgniarstwa.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Do wykonywania zawodu pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego niezbędne jest posiadanie prawa wykonywania zawodu, wydawanego przez Okręgowe Izby Pielęgniarek i Położnych na podstawie dyplomu ukończenia uczelni wyższej kształcącej w zawodzie pielęgniarki oraz tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego.

Tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego nadawany jest po odbyciu specjalizacji i pozytywnym zdaniu egzaminu państwowego w Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. Do specjalizacji może przystąpić osoba, która:

• posiada prawo wykonywania zawodu, wydawane przez Okręgowe Rady Pielęgniarek i Położnych,
• pracowała w zawodzie co najmniej przez 2 lata w okresie ostatnich 5 lat,
• została dopuszczona do specjalizacji po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego.

Dodatkowym atutem przy zatrudnianiu pielęgniarki – specjalisty pielęgniarstwa psychiatrycznego może być:

• posiadanie świadectwa ukończenia kursów specjalistycznych,
• posiadanie prawa jazdy uprawniającego do prowadzenia samochodów osobowych,
• certyfikat znajomości języka migowego,
• certyfikat znajomości języka angielskiego na poziomie co najmniej średniozaawansowanym.

Wykaz dziedzin, w których mogą być prowadzone kursy kwalifikacyjne, ogłasza w odrębnych przepisach minister właściwy do spraw zdrowia.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego ma obowiązek podnoszenia, stałego aktualizowania wiedzy i umiejętności, poprzez różne formy kształcenia podyplomowego, uczestnicząc w szkoleniach specjalistycznych, kursach kwalifikacyjnych, kursach specjalistycznych oraz kursach dokształcających.

Proces kształcenia zawodowego można poszerzyć dodatkowo o studia II stopnia.

Pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego może awansować na stanowisko:

• pielęgniarki koordynującej lub oddziałowej, nadzorując pracę zespołu pracowników (po nabyciu niezbędnego doświadczenia zawodowego),
• przełożonej pielęgniarek, naczelnej pielęgniarki lub dyrektora do spraw pielęgniarstwai organizacji opieki (zależnie od posiadanego stażu pracy oraz kwalifikacji zawodowych).

Praca na stanowiskach kierowniczych wymaga od pielęgniarki – specjalisty pielęgniarstwa psychiatrycznego poszerzenia kompetencji o zagadnienia związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi bądź zarządzaniem w placówkach ochrony zdrowia.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2018 r.) kompetencje w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego potwierdza dyplom ukończenia szkolenia specjalizacyjnego z dziedziny pielęgniarstwa psychiatrycznego, uzyskiwany po ukończeniu szkolenia specjalizacyjnego oraz pozytywnym zdaniu państwowego egzaminu, który odbywa się przed komisją powołaną przez ministra właściwego do spraw zdrowia, na wniosek dyrektora Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych.

Każdy ukończony z pozytywnym wynikiem kurs z różnych dziedzin pielęgniarstwa lub specjalizacja pielęgniarska oraz zdobyte tytuły naukowe w pielęgniarstwie potwierdzane są przez Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych wpisem do prawa wykonywania zawodu.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Ocenianie stanu psychicznego i somatycznego ²⁴ pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
• Z2 Organizowanie i sprawowanie opieki nad pacjentami uzależnionymi od alkoholu i narkotyków.
• Z3 Organizowanie i sprawowanie opieki pielęgniarskiej nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi.
• Z4 Rozpoznawanie i reagowanie na stany nagłe ²⁶ u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
• Z5 Przygotowywanie i wykonywanie badań diagnostycznych u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
• Z6 Zapewnianie bezpieczeństwa pacjentom z zaburzeniami psychicznymi.
• Z7 Dokumentowanie działań pielęgniarskich związanych ze sprawowaniem opieki nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi.
• Z8 Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktu terapeutycznego ¹⁴ z pacjentami z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzinami.
• Z9 Prowadzenie treningu umiejętności społecznych ³³ i treningów w zakresie samoobsługi w oparciu o zasady rehabilitacji psychiatrycznej ²².
• Z10 Wykonywanie działań socjoterapeutycznych ⁸ i psychoterapeutycznych ⁷ wobec pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
• Z11 Prowadzenie edukacji zdrowotnej pacjentów z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin.
• Z12 Prowadzenie działań zmierzających do aktywizacji zdrowotnej ¹ pacjentów z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin.
• Z13 Realizowanie działań w ramach profilaktyki zaburzeń psychicznych ¹⁹ oraz promujących zdrowie psychiczne ²¹ u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.

Kompetencja zawodowa Kz1: Sprawowanie opieki pielęgniarskiej nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, Z7, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Uczestniczenie w różnych formach terapii stosowanych u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi obejmuje zestaw zadań zawodowych Z8, Z9, Z10, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Prowadzenie działań promujących zdrowie i profilaktykę zdrowotną u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi obejmuje zestaw zadań zawodowych Z11, Z12, Z13, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Przestrzegania tajemnicy zawodowej i praw pacjentów.
• Przestrzegania Kodeksu Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczpospolitej Polskiej.
• Świadczenia usług medycznych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i na najwyższym poziomie.
• Ponoszenia odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne i osób znajdujących się pod opieką.
• Działania w sytuacjach konfliktowych w efektywny sposób.
• Szanowania godności i autonomii osób powierzonych opiece.
• Aktualizowania wiedzy i umiejętności w zakresie opieki nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi.
• Tworzenia klimatu empatii i zaufania dla pacjentów i ich rodzin.
• Myślenia w sposób strategiczny i kreatywny.
• Działania w sposób asertywny.
• Współpracowania z pacjentami, ich rodzinami oraz zespołem terapeutycznym.
• Komunikowania się i łatwego nawiązywania kontaktu z pacjentami i ich rodzinami.
• Prowadzenia samooceny i weryfikacji działania własnego oraz osób z którymi współpracuje.
• Przestrzegania tajemnicy zawodowej.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego może pracować w:

• publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej,
• indywidualnych i grupowych praktykach pielęgniarskich,
• zakładach opiekuńczo-leczniczych,
• poradniach zdrowia psychicznego,
• domach pomocy społecznej,
• instytutach naukowo-badawczych,
• sanatoriach,
• hospicjach ¹²,
• zakładach karnych,
• zawodowych instytucjach samorządowych (związkach zawodowych, samorządach pielęgniarek i położnych),
• instytucjach państwowych (Ministerstwo Zdrowia).

Pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego może wykonywać swój zawód na podstawie umowy o pracę, umowy cywilno-prawnej, w ramach praktyk zawodowych lub w ramach wolontariatu ³⁴.

Obecnie (2018 r.) jest to zawód poszukiwany na rynku pracy.

Kształcenie

Instytucje oferujące kształcenie w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego to uniwersytety medyczne oraz wyższe szkoły zawodowe (państwowe i niepaństwowe) oraz instytucje prowadzące kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych.

Uczelnie oferują studia wyższe I i II stopnia na wydziałach pielęgniarstwa w systemie dziennym.

Organizatorami kształcenia podyplomowego, w tym specjalizacji w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego, zgodnie z obowiązującymi obecnie (2018 r.) przepisami prawa, mogą być:

• uczelnie, szkoły prowadzące działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych,
• podmioty lecznicze,
• inne podmioty po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe.

Szkolenie

Pielęgniarki mają ustawowy obowiązek stałego aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych. Instytucje, które oferują szkolenia w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego to m.in.:

• Okręgowe Izby Pielęgniarek i Położnych,
• ośrodki kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych,
• pracodawcy (w ramach szkoleń wewnątrzzakładowych).

Wykaz dziedzin, w których mogą być prowadzone kursy kwalifikacyjne, ogłasza w odrębnych przepisach minister właściwy do spraw zdrowia. Natomiast przykładowa tematyka szkoleń specjalistyczny może obejmować takie zagadnienia, jak:

• rehabilitacja osób z przewlekłymi zaburzeniami psychicznymi,
• resuscytacja krążeniowo-oddechowa,
• wywiad i badanie fizykalne.

Dodatkowo pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego może aktualizować swoją wiedzę poprzez uzyskanie doświadczenia w pracy, udział w konferencjach naukowych, sympozjach, warsztatach, odczytach, jak również poprzez samokształcenie.

Wynagrodzenie (2018 r.) osób pracujących w zawodzie pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego waha się od 2800 zł do 7000 zł brutto miesięcznie w przeliczeniu na pełny etat.

Większość pielęgniarek psychiatrycznych osiąga zarobki w dolnej części tego przedziału.

Wynagrodzenie osób pracujących na stanowisku pielęgniarka – specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego jest zróżnicowane i uzależnione od kilku czynników, m.in.:

• stażu pracy,
• wykształcenia,
• umiejscowienia geograficznego danego zakładu pracy,
• stopnia specjalizacji szpitala, będącego zakładem pracy,
• rodzaju pracodawcy (prywatny, publiczny),
• sytuacji na lokalnym rynku pracy.

Wynagrodzenie miesięczne brutto pielęgniarek psychiatrycznych zajmujących stanowisko kierownicze waha się najczęściej w granicach od 4200 zł do 6600 zł.

Można w zawodzie spotkać praktykę w postaci pracy wykraczającej poza jeden etat, w kilku miejscach pracy.

W zawodzie pielęgniarka - specjalista pielęgniarstwa psychiatrycznego możliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warunkiem niezbędnym jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z wadami i dysfunkcją wzroku (04-O), w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
• z dysfunkcją narządu słuchu (03-L) - pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą aparatów słuchowych,
• z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), która nie wyklucza stania i chodzenia,
• z innymi rodzajami niepełnosprawności wynikającymi z chorób układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i in. – pod warunkiem, że praca nie wymaga znacznego wysiłku fizycznego lub jest zorganizowana w taki sposób, aby pracownik miał możliwość regularnego przyjmowania leków i dokonywania niezbędnych zabiegów pielęgnacyjno-medycznych (np. zastrzyków insulinowych).